مقاله فلسفه مدیریت ژاپنی تولید بهنگام JIT

تولید بهنگام JIT  – بخش های کوتاهی از مقاله

تاریخچه وتکامل تولید بهنگام JIT  :

JIT یک فلسفه مدیریت ژاپنی است که ازاوایل دهه ۱۹۷۰دربسیاری از موسسات تولیدی ژاپن مورد استفاده قرارگرفت. این فلسفه اولین بار توسط «تائیچی اونو» درشرکت تویوتا به عنوان ابزاری برای برآورده ساختن خواسته مشتری باحداقل تاخیرمعرفی وبه کارگرفته شد. به همین دلیل تائیچی اونواغلب پدرنظام بهنگام نامیده می شود.

کارخانجات تویوتا اولین محلی بودندکه نظام بهنگام درآن مطرح گردید. این نظام دربحران نفتی سال۱۹۷۳ مورد حمایت وسیعی قرار گرفت وپس ازآن توسط بسیاری سازمانهای دیگر انتخاب گردید.

JITدرآغازبه عنوان روشی برای کاهش سطوح موجودی انبارهای ژاپنی مطرح بود.امروزه JITبه یک فلسفه مدیریتی شامل مجموعه ای ازعلوم ودراختیارگرفتن یک سری جامع ازاصول وتکنیکهای تولید گسترش یافته است. تولید بهنگام درصورتیکه به شکل مناسب دریک سازمان به کارگرفته شود ظرفیت تقویت مزیت رقابتی سازمان رادربازار به شکل اساسی باکاهش اتلافها وبهبودکیفیت محصول وبهره وری تولید دارا خواهدبود.

درژاپن زمینه های فرهنگی قوی درارتباط با ظهور JIT  وجوددارد.اخلاق کارژاپنی یکی ازاین عوامل است.اخلاق کارژاپنی دربرگیرنده نظریات زیراست:

• کارکنان دارای انگیزه قوی برای دنبال نمودن بهبود دائمی وبرتری نسبت به آنچه که هم اکنون وجودداردهستند.
• شرکتها برکارگروهی شامل ترکیب استعدادهاوتقسیم دانش،مهارتهای حل مشکلات، ارائه نظرات ودستیابی به یک هدف مشترک تاکید دارند.
• کاروتلاش براستفاده از اوقات فراغت مقدم است.
• کارکنان تمایل دارند که درتمام دوران شغلی خوددریک شرکت بمانند.
• حس برابری وتفکرکارگروهی به میزان بسیاربالا درژاپنی وجود دارد.

علاوه براینJITبه عنوان وسیله ای برای دستیابی به بالاترین سطوح بکارگیری منابع محدود موجود خود شناخته شد.

چند مشخصه فرهنگی ژاپنی مناسب که ممکن است با JITمرتبط باشند به شرح زیراست:

• مدیریتJITاین امکان را به مدیریت می دهدکه تقاضای مشتری رابدون توجه به سطح تقاضا براورده نماید.
• مقدار زمان حدفاصل بین ورود مولد،فرایندومونتاژمحصول نهایی برای مشتریان با تکنیکهای تولید JITحداقل می شود.
• JITامکان کاهش درمواد اولیه،کاردرجریان ساخت وموجودی کالاهای ساخته شده رافراهم آورد.
• تکنیکهای تولیدJITازظروف برای نگهداری قطعات استفاده می کند.
• یکی ازاجزای تولیدJITنیازمند آن است که کارخانه تمیز باشد.
• تولید بهنگام ازعلائم نمایان برای نشان دادن وضعیت ماشین آلات استفاده می کند.

هنگامی که اصطلاح«JIT=JUST IN TIME» برای اولین باردرفرهنگ مدیریت استفاده شد می توانست معنای مختلفی برای افرادمختلف داشته باشد.سیستم تولیدیJIT ازنظراینکه درجهت کاهش ضایعات گام برمی دارد،یک رویکرد مدیریت عملیاتی وازاین نظرکه یکی ازاهداف آن بهبود کارایی وکیفیت است،یک رویکردمدیریت تکنیکی به شمار می رود.ازطرفی بعضیها آنرابه دلیل اینکه سیستم تولیدی JITیک مفهوم تولیدجامع است رویکرداستراتژیک نامیده اند.درعمل سیستم تولیدی JITقبل ازآنکه رویکردعملیاتی تکنیکی  ویا استراتژیک باشدیک راهکار برای تسهیل عملیات است.

هدف اصلی سیستم تولید بهنگام JIT  می تواند حاوی یک سری اصول شناخته شده مورد نیازبرای موفقیتهای عملیاتی شرکتهایی باشدکه دارای رقبای زیادی هستند.این اصول ازژاپن شروع شد و بعدها درایلالات متحده درجهت مدیریت موجودیها رشدپیداکرد.این اصول بعدها درسایر جنبه های مدیریت مثل مدیریت تولید، مدیریت کیفیت بکارگرفته شد.همانطورکه موفقیت تولید بهنگام JIT  به عوامل داخلی سازمان بستگی داردبه مشارکت عوامل خارج ازسازمان مثل فروشندگان وعرضه کنندگان موادنیزنیاز است.درطول دهه۱۹۸۰تاکیداساسی بیشتربرروی منابع انسانی تولید بهنگام JIT  وهمچنین محیطی بودکه عوامل انسانی درآن کار می کنند.لذا دراین زمانJITبرروی کارکرد خدماتی واداری توسعه پیداکرد.

ازنظررویکرد مدیریت تولید سیستم تولیدیJITبه این معنی است که خرید موادخام وسایرقطعات تولید فقط درزمان مصرف این موادقطعات درفرایند تولید ازفروشندگان تحویل شوند.وازطرفی تولیدزمانی انجام خواهدشدکه سفارش ازمشتری گرفته شود به همین خاطر این سیستم تولید رااصطلاحا «سیستم کشش تولید- تقاضا» نیز نامیده اند،زیراتا مشتری تقاضا نکند تولیدی انجام نمی شود لذا عکس سیستم تولیدی سنتی است که درآن موادتاحدممکن به فرایندتولید تزریق می شودوفرایندنیزتا حدممکن تولید میکند.این رویکرددارای اصول متعددی است.اگرشرکتی بخواهداین رویکردرادرفرایند تولیدخودبه کاراندازدبایستی تمام این اصول را تا حدامکان پیاده کند:

• تهیه فهرست وجدول تولید روزانه.
• تهیه یک جدول تولیدی که ازقابلیت انعطاف برخوردار باشد.
• به کارانداختن سیستم کشش تولیدتقاضاوحذف ضایعات.
• بهبودوتوسعه میزان انعطاف تغییرات انواع محصولات.
• بهبودوتوسعه ارتباطات فکری کارکنان تولید.
• کاهش هزینه های راه اندازی تولیدی.
• دادن اختیارات به کارگران تولید،درجهت تعیین جریان تولید.
• تهیه جدولی برای مواقعی که تولید درکمترازظرفیت کامل است.
• افزایش استانداردهای پردازش وتولیدمحصول.
• شناسایی مداوم واصلاح همه مشکلات مدیریتی تولید.

 

• تعریف نظامبهنگام JIT:

نظام تولید بهنگام موضوعی است که افرادمختلف به صورتهای متفاوتی آنرا شرح داده اند ودرمتون مختلف با عبارتهای گوناگون تعریف شده است.آنچه که دربین بسیاری ازاین تعاریفها وتوضیحات مشترک می باشدعدم تفهیم کامل موضوع تولید بهنگام است.دربسیاری ازاین نوشته هاوگفته ها ازتولیدبهنگام به عنوان تکنیکی درکنترل موجودی یادشده است وآن را مترادف با موجودی صفردانسته اند.موجودی صفرهدف تولید بهنگام نیست.

نظرمبتکراین موضوع یعنی تائیچی اونو نیزهمین است وی درجایی می گوید:« موجودی صفرحرف بیهوده ای بیش نیست». فلسفه تولید بهنگام یکی ازجدیدترین پدیده ها درزمینه مدیریت تولید می باشد وامروزه درکتابهایی که درموضوعهای مدیریت تولید،کنترل موجودی،کنترل کیفیت، حسابداری صنعتی ورفتار سازمانی نگاشته می شودیک فصل یا قسمتهایی به آن اختصاص دارد. نظام تولیدبهنگام چیزی بیشترازمدیریت کالاوحمل ونقل مواداست.

یک فلسفه وتفکراست که هدف آن«حذف جامع اتلاف»وجلوگیری ازبه هدر رفتن منابع درهمه فعالیتها می باشد. مبتکراین تفکردراین مورد گفته است:«هدف ما حذف جامع اتلاف وبیهودگی است.»

درباره اهمیت موضوع نویسنده ای معتقد است که نظام تولید بهنگام یک انقلاب درساخت وتولیداست وبا انقلاب سال ۱۹۰۸ هنری فورد یعنی ابداع روش نوین ساخت خودروبه طریقه تولیدانبوه وخط مونتاژکه به طورچشمگیرتولید اتومبیل را افزایش داد،قابل مقایسه می باشد. دریک جمع بندی ازتعاریف وتوضیحاتی که درموردتولید بهنگام ارائه شده است می توانیم بگوییم:

 

 فهرست :

 

فصل اول:معرفی JIT

تاریخچه وتکامل تولید بهنگام ۶
تعریف نظام بهنگام ۹
نظام بهنگام دریک نگاه ۱۰
مبانی تولید بهنگام ۱۴
اجزای تولید بهنگام ۱۵
اهداف تولید بهنگام ۱۸
مزایاومحدودیتهای JIT 20
منطق اجرایJIT 23
پیش نیازهای یک برنامه JIT 26
برنامه ریزی نظام تولید بهنگام ۲۷

فصل دوم:اجرای برنامه JIT

مقدمه ۳۷
۱- ایجاد یک استراتژی اجرایی ۳۸
۲- یک برنامه عملیاتی برای اجرا ۴۰
۱-۲-وقتی فعالیتهای اجرای JITتکمیل می شود۴۲
۲-۲-چگونه فعالیتهای اجرایی JITانجام می شود ۴۳
۳- سیستمهای جمع آوری وسنجش داده ها ۴۳
۴- پروژه های آزمایشی(راهنما) ۴۷
۵- بحث درمورد مقاومت کارکنان واتحادیه ها ۴۸
۱-۵- مقاومت کارکنان ۴۹
۲-۵- اتحادیه ها ۵۰
۶- فرایند اجرای JIT 52

فصل سوم:کنترل JIT

کنترل تولیددرنظام بهنگام ۵۵
سیستم کانبان ۵۶
وظایف کانبان ۵۶
تولید یکنواخت ۵۷
کاهش زمان عملیات وزمان چرخه ۶۰
اجرای سیستم کانبان ۶۱
وظایف کانبان ۶۳
انواع جریان مواد ۶۴
گردش کانبان ۶۷
وسعت عمل کانبان ۶۹

فصل چهارم :ابداع کننده JIT / شرکت تویوتا

شرکت تویوتا ۷۲
مقدمه ۷۳
تاریخچه ۷۳
سیستم تولیدتویوتا(TPS) 74
تولیدبهنگام(JIT) 76
کانبان ۷۶
JIDOKA 77
فلسفه وچشم اندازتویوتا ۷۷
فرهنگ سازمانی وارزشها ۷۸
آینده ۷۸
تشریح مفاهیم ۸۰
واژه نامه انگلیسی- فارسی ۸۳
فهرست منابع ۸۵

« فهرست جداول بهنگام JIT »

سازماندهی برنامه ریزی بهنگام ۱۳

« فهرست نمودارها واشکال »

نظام تولید بهنگام ۲۰
برنامه ریزی نظام بهنگام ۲۰
سیستم حلقه بسته ۶۱
سیستم رانش به جلو ۶۵
سیستم کششی ازجلو ۶۷
گردش کانبان درداخل وخارج کارخانه ۷۰