مقاله صنایع روستایی
صنایع روستایی، تعاریف و ویژگیها
صنایع روستایی
مناطق روستایی کشور در دهه‌های گذشته از نظر بنیان‌های اقتصادی از آسیب‌پذیری زیادی برخوردار بوده‌اند. اینگونه تصور می‌شد که با رشد صنعتی در شهرهای بزرگ به طور خودکار، مناطق روستایی توسعه می‌یابند.
اما افزایش بیکاری، تشدید فقروایجاد شکاف درآمدی بین مناطق شهری و روستایی بیانگر این واقعیت است که، بدون تدبیر وتنها از طریق مکانیزم بازارنمی‌توان به گسترش‌و نشت توسعه به سوی مناطق روستایی امید بست. یکی از راههای کاهش شکاف و افزایش زمینه‌های بیکاری و درآمد در مناطق روستایی گسترش فعالیتهایی است که کمتر به محیط و شرایط محیطی وابسته است. کشاورزی در مناطق روستایی کشور به صورت سنتی است و تا حدود زیادی به شرایط محیطی و آب و هوایی بستگی دارد.
یعنی در هر دوره‌ای که شرایط اقلیمی متناسب‌تر بوده وضعیت تولید نیز بهتر و در نتیجه درآمد روستایی نیزافزایش می یافته است. برعکس در دوره‌های خشکسالی وکم آبی، میزان محصول و درآمد روستایی به شدت کاهش می‌یافته است. در چنین شرایطی، جستجوی فعالیتهایی که وابستگی کمتری به شرایط اقلیمی داشته باشد، از مهمترین اقدام در جهت تقویت اقتصاد روستایی کشور تلقی می‌شود. یکی از مهمترین فعالیتها در این زمینه، صنایع روستایی است.
صنایع روستایی، صنایعی هستند که درمناطق روستایی مستقرشده وعمدتاً ازنیروی کار روستایی استفاده می‌کنند. پیوندهای بازاری این صنایع از لحاظ جغرافیایی محدود است. در واقع این صنایع از مواد خام یا تولیدات محلی (کشاورزی، جنگلی یا معدنی) استفاده کرده و معمولاً تولیدات آنها به بازارهای محلی عرضه می‌شود.[۱]
از صنایع روستایی تعاریف زیادی شده است. کمیسیون اقتصادی سازمان ملل برای آسیا و خاور دور صنایع روستایی را به صورت زیر تعریف می‌کند:
“صنعت روستایی صنعتی است که تولید فراورده‌های آن نیاز به مهارت داشته و حرفه‌ای است که تماماً به کمک اعضای خانواده صورت گرفته تمام ویا قسمتی از وقت آنها صرف این کار می‌گردد.” [۲]
سازمان صنایع دستی ایران در تعریف خود از صنایع روستایی آورده است:
“معمولاً به فعالیتهای غیر زراعی که در سطح مناطق روستایی انجام می‌گیرد، صنایع روستایی گفته می شود. صنایع روستایی خود به دو دسته صنایع روستایی مصرفی و صنایع دستی تقسیم می‌شود.”[۳]
کمیته صنایع روستایی جهاد سازندگی ویژگیهای صنایع روستایی را شامل موارد زیر می‌داند:
“ـ حتی‌المقدور تأمین کننده نیازهای کشاورزی و دامپروری و مکمل و پشتیبان آن بوده و با توجه به شرایط جغرافیایی هر منطقه متناسب و مغایر رشد تولید کشاورزی ودامی نباشد.
ـ حتی‌المقدور متناسب با احتیاجات روستائیان بوده و زمینه‌ساز خود کفایی اقتصادی و صنعتی کشور باشد.
ـ از نظر تکنولوژی در سطحی باشد که در روستاها قابل ایجاد و بهره‌برداری بوده و به بالا رفتن دانش فنی روستائیان کمک کند.
ـ حتی‌المقدور سرویس نگهداری و تعمیر آن در محل امکان‌پذیر باشد.
ـ‌تأمین مواد و ابزار آلات آن حتی الامکان در محل و یا در منطقه ویا در داخل کشور میسر باشد.”[۴]
براساس تعریف دیگر به مجموعه از صنایع دستی، خانگی، بومی، سنتی و صنایعآ
تبدیلی با متکی بر مواد اولیه زراعی و دامی و مواد اولیه موجود در روستا اطلاق می‌شود.
اولین هدف توسعه همه جانبه روستا، صنعتی کردن روستاست که به تدریج صورت گیرد. صنایعی که با کشاورزی در ارتباط است، در اولویت است . منظور از صنعتی کردن روستا؛
” – حتی المقدور تامین کننده نیازهای کشاورزی و دامداری و مکمل و پشتیبان آنها بوده و با شرایط جغرافیایی و اقلیمی هر منطقه تناسب و مغایر رشد تولید کشاورزی و دامی نباشد،
- حتی المقدور متناسب با احتیاجات روستائیان باشد،
- از نظر تکنولوژی در سطحی باشد که در روستا قابل ایجاد و بهره برداری بوده و به بالا رفتن دانش فنی روستایی کمک کند.”[۵]
[۱] ۱- رحیمی، عباس، ۱۳۸۳، تبیین ویژگیهای صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی و صنایع روستایی، تهران: نشر جامعه‌نگر، دفتر امور صنایع تبدیلی و تبدیلی بخش کشاورزی، ص ۱۱٫
۱- وزارت جهاد سازندگی ، مقدمه‌ای بر توسعه صنایع روستایی با نگاهی بر صنایع روستایی ایران، معاونت طرح و برنامه ، ۱۳۶۹ ، ص ۳۸ .
۲- رحیمی، عباس، تبیین ویژگیهای صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی و صنایع روستایی، پیشین، ص۱۵ .
۲- نراقی، یوسف، توسعه و کشورهای توسعه نیافته ، شرکت سهامی انتشار، ۱۳۷۵ ، ص۷۳٫
تحقیق صنایع روستایی
فهرست مطالب
صنایع روستایی، تعاریف و ویژگیها ۱
خصوصیات و ویژگیهای صنایع روستایی ۵
صنایع روستایی در ایران.. ۷
توسعه صنایع روستایی با هدف توسعه روستایی.. ۱۶
تجربه چند کشور. ۱۸
توسعه صنایع روستایی با هدف توسعه بخش کشاورزی.. ۲۱
گسترش صنایع روستایی با هدف توسعه صنعتی.. ۲۴
تعریف صنایع روستایی در ایران.. ۴۱
نواحی صنعتی روستایی.. ۴۷
مزایا و مشکلات ایجاد نواحی صنعتی روستایی.. ۵۰
مشکلات و تنگناها ۵۱
پیشنهاد ها ۵۲
موانع توسعه صنعتی روستاها ۵۳
منابع : ۵۶
صنایع در روستایی
دیدگاهی بنویسید